در این آموزش آناتومی بدن انسان، یاد میگیری چطور خط بیرونی (طرح کلی) بدن رو بهدرستی رسم کنی.
با اصول ساده و پایه شروع میکنیم تا قدمبهقدم یاد بگیری چطور بدن انسان رو طراحی کنی ، و از همین حالا شروع به تمرین کنی! 💪🎨
در این آموزش طراحی بدن انسان، با تکنیکهای پایهی طراحی آناتومی آشنا میشی.
اگر تمرینهای درس قبلی (یادگیری انتقال انرژی در طراحی بدن) رو انجام داده باشی، حالا دیگه دستت برای طراحیهای آزاد و پویا راه افتاده.
حالا وقتشه یک قدم جلوتر بریم و به بدن انسان با دیدی علمیتر نگاه کنیم تا به طراحیهامون ساختار و انسجام بدیم. 🔍🎨
باید بدونی که بررسی شگفتیهای بدن انسان، به چندین جلسه آموزش نیاز داره.
بدن انسان یکی از پیچیدهترین ساختارهای زنده در طبیعته و در عین حال، از نظر فرم و تناسبات، بیشترین تنوع رو بین موجودات داره.
هدف ما اینه که یاد بگیری چطور هنگام طراحی، با انواع تناسبات بدن انسان آشنا بشی و بتونی اونها رو درست تشخیص بدی و بهکار ببری. 🧠✏️
آنچه در این آموزش طراحی بدن انسان یاد میگیری:
-
چطور بدن را قدمبهقدم طراحی کنیم
-
چطور شکل پایهی بدن را رسم کنیم
-
طراحی نمای کلی بدن
-
رسم خطوط کلی بدن انسان (Outline)
-
طراحی تناسبات بدن انسان
-
تمرینهای عملی طراحی بدن
محتوای این مقاله:
-
چطور بدن را طراحی کنیم: شکل پایه
-
چطور بدن را طراحی کنیم: نمای کلی
-
چطور بدن را طراحی کنیم: جمعبندی
-
چطور با تمرینهای طراحی بدن مهارت پیدا کنیم
1.چطور بدن را طراحی کنیم: شکل پایه
گام ۱: ساخت جدول تناسبات از سرها
بیایید با مبانی طراحی بدن انسان شروع کنیم.
یک فیگور با تناسب مناسب، صرفنظر از تفاوتهایی که به دلیل جنسیت یا ویژگیهای فردی پیش میاد، توسط چیدمان مفاصل بدن تعریف میشه؛ این ترتیب ثابت و غیرقابل تغییره (یعنی اگر این نظم تغییر کنه، ناخودآگاه حس میکنیم چیزی غیرطبیعیست).
این مرحله، پایهی ما برای یادگیری تناسبات بدن انسانه.
با من همراه باش و جدول تناسبات خودت رو روی کاغذ رسم کن ، این کار واقعاً کمک میکنه تا مفاهیم بهتر یاد بگیری و درک کنی. ✏️
برای یادگیری طراحی بدن، با سر شروع میکنیم.
ابتدا یک بیضی یا شکل تخممرغی بکشید (نوک باریک رو به پایین) تا سر رو مشخص کنه،
و سپس هشت اندازهگیری روی اون مشخص کنین، که اندازهگیری آخر، سطح زمین باشه.
این اندازهگیری (قد ایدهآل مرد = هشت برابر اندازهی سر) در دوران رنسانس بهعنوان ایدهآل بدن انسان تعیین شد.
واضحه که خیلی از افراد واقعاً هشت سر قد ندارن (حتی اروپای شمالیها، که مبنای این مدل بودن، نزدیک به هفت سر هستن)،
اما این مدل هنوز بهترین نقطه شروع برای طراحی آناتومی بدنه، چون باعث میشه چیدمان و تراز اعضای بدن راحتتر درک بشه. ✏️
گام ۲: لگن (Pelvis)
حالا نوبت به استخوان لگن میرسه.
اونو بهصورت یک دایرهی پهن و تخت بین خطهای شمارهی ۳ و ۴ رسم کن؛
محل مفصلهای ران دقیقاً روی خط ۴ قرار میگیره.
عرض لگن معمولاً حدود ۱.۵ تا ۲ برابر عرض سر هست.
در این مرحله میتونی ستون فقرات رو هم به طراحی اضافه کنی تا سر رو به لگن،یعنی مرکز ثقل و تعادل بدن،متصل کنه. 🦴✏️
گام ۳: پاها و زانوها
فرض کنیم فیگور ما در این طراحی آناتومی، ایستاده و پاها در امتداد عمودی مفصلهای لگن قرار دارن.
در این حالت، زانوها روی علامت شمارهی ۶ قرار میگیرن، چون این خط دقیقاً در امتداد پایینِ کاسهی زانو است.
وقتی پا صاف و کشیده باشه، مفصل زانو روی خط مستقیمی بین لگن و مچ پا قرار میگیره (سمت چپ تصویر).
اما این خط، در واقع خطی فرضی است، برای تکمیل پا، باید مفصل لگن را به بخش داخلی زانو وصل کنی،
و بعد از اون، بخش بیرونی زانو را به قسمت داخلی مچ پا متصل کن (سمت راست تصویر).
این مدل سادهشده، اما نمایشی دقیق از ساختار استخوان پا است.
با این روش میتونی فرم طبیعی پای انسان را بهتر در طراحیهات نشون بدی
پایی که از لگن باریکتر میشه، در زانو کمی بیرون میزنه، و دوباره به سمت پایین باریک میشه.
همچنین، این ساختار بهت کمک میکنه در مراحل بعدی طراحی عضلات بدن، موقعیت درست اونها رو راحتتر پیدا کنی. 💪🦵
گام ۴: قفسهی سینه، نوک سینهها و ناف
بعد از سر و لگن، سومین حجم مهم بدن، گروه قفسهی سینه و ششهاست.
بهصورت سادهشده، میتونی اون رو به شکل یک بیضی رسم کنی که از نیمهی فاصلهی بین علامتهای ۱ و ۲ شروع میشه
و تا علامت ۳ پایین میاد.
با این حال، بهتره قسمت پایین بیضی رو کمی صاف کنی تا شکل واقعی قفسهی سینه رو بهتر نشون بده،
چون فضای خالی بین قفسهی سینه و لگن اهمیت زیادی داره
اون قسمت نرم و انعطافپذیره (مثل شکم تخت، شکم برآمده یا کمر باریک)
و همینجا جاییه که بیشترین پیچوتاب و حرکت ستون فقرات اتفاق میافته.
وقتی داری بدن رو طراحی میکنی، حواست باشه تنه و لگن رو مثل دو تکهی خشک و چسبیده به هم نکشی،
چون این کار باعث میشه طراحی بدن «بیتحرک» و مصنوعی به نظر برسه.
در این مرحله، عرض بیضی قفسهی سینه تقریباً برابر با عرض لگنه.
دو جزئیات مهم دیگه هم هست:
-
نوک سینهها روی علامت شمارهی ۲ قرار میگیرن، کمی داخلتر از دو طرف عرض سر.
-
ناف روی علامت شمارهی ۳ قرار داره.
گام ۵: شانهها
خط شانهها تقریباً در نیمهی بین علامتهای ۱ و ۲ قرار میگیره.
عرض شانهها معمولاً بین ۲ تا ۳ برابر عرض سره، اما موقعیت ظاهریش میتونه بسته به حالت بدن خیلی تغییر کنه.
در حالت معمولی، خط شانه کمی به سمت پایین خمیده است.
اما وقتی بدن در حالت تنش یا فشار قرار داره، شانهها بالا میرن و اون انحنا ممکنه برعکس بشه و رو به بالا خم بشه.
علاوه بر این، ماهیچهی ذوزنقهای (Trapezius) که از روبهرو شانه رو به گردن متصل نشون میده،
در هر فرد شکل متفاوتی داره.
اگر این ماهیچه خیلی قوی یا پرچربی باشه، ممکنه باعث بشه شانهها بالاتر دیده بشن و حتی به نظر برسه گردن وجود نداره.
برعکس، اگر ماهیچهی ذوزنقهای ضعیفتر یا کمتر رشد کرده باشه ،که معمولاً در زنان جوان دیده میشه
گردن بلندتر و کشیدهتر به نظر میرسه.
این توضیح کوتاه دربارهی جزئیات غیر استخوانی برای اینه که بدونی
جای واقعی خط شانهها با جای ظاهری اون در بدن پر (دارای عضله و چربی) ممکنه فرق داشته باشه.
نمونههایی از این تفاوتها رو میتونی در تصویر زیر از طراحی آناتومی بدن ببینی. 💪
گام ۶: بازو، مچ و دستها
در آخر، بیایید یاد بگیریم چطور بازوها را در طراحی بدن رسم کنیم.
مچ دستها روی علامت شمارهی ۴ قرار میگیرند،
کمی پایینتر از مفصلهای لگن ، میتونی خودت امتحانش کنی:
صاف بایست و مچ دستهات رو به لگنت بچسبون، دقیقاً همونجاست!
انگشتها معمولاً تا حدود وسط ران میرسند،
که در نمودار تناسبات بدن، همون علامت شمارهی ۵ است.
آرنجها هم مفصلهای نسبتاً پیچیدهای هستن که در بخشهای بعدی بهصورت دقیقتر بررسیشون میکنیم،
اما فعلاً برای سادگی میتونی اونها رو در طراحی آناتومیت به شکل بیضیهای کشیدهای روی خط شمارهی ۳ نشون بدی.
ما تقریباً با اصول پایهی طراحی بدن انسان تمام کردهایم…
اما تقریباً! 😄
قبل از اینکه همهچیز رو جمعبندی کنیم، بیایید یک قدم جلوتر برویم:
علامتهایی که تا حالا روی بدن گذاشتیم را به خطوط راهنما تبدیل میکنیم
و با کمک آنها یاد میگیریم چطور بدن را از نمای نیمرخ (横 یا Profile) بکشیم.
این تمرین کمک میکند بفهمیم چطور بخشهای مختلف بدن، مثل سینه، لگن و زانو
در نمای جانبی نسبت به هم قرار میگیرند، و چطور میتوانیم حالت و تعادل بدن را در فضا نشان دهیم.
2. چطور بدن را از نیمرخ بکشیم (The Basic Profile)
گام بعدی در یادگیری طراحی بدن، نمای نیمرخ است.
دوباره از سر شروع کنید،همان فرم بیضی یا تخممرغی،
اما این بار کمی مورب و رو به پایین بکشید.
حالا از بالای سر، یک خط عمودی تا زمین پایین بیاورید.
در یک حالت ایستاده و صاف، میتوانید استخوان لگن
(که حالا نسبت به قبل کمی باریکتر است)،
شانه و زانو را تقریباً روی همین خط عمودی قرار دهید.
این سه نقطه، یعنی لگن، شانه و زانو، از نظر ارتفاع
با حالت روبهرو تفاوتی ندارند
اما دقت کنید که بقیهی مفصلها روی یک صفحه قرار ندارند،
یعنی اگر از بغل نگاه کنیم، بدن عمق دارد و هر مفصل در موقعیت متفاوتی نسبت به این خط قرار میگیرد.
گام ۱: ستون فقرات در نمای نیمرخ
وقتی بدن را از نمای جانبی (نیمرخ) نگاه میکنیم، ستون فقرات شکلی شبیه به حرف S پهنشده دارد.
از پایهی جمجمه شروع میشود،
ابتدا کمی به عقب و پایین میرود
تا به عمیقترین نقطهی خود در سطح شانهها (بین تیغههای کتف) برسد.
نکتهی مهم این است که مفصلهای شانه جلوتر از ستون فقرات قرار دارند!
چون در واقع «خط شانه» که از روبهرو صاف به نظر میرسد، از بالا اگر نگاه کنیم، یک قوس منحنی است (در تصویر مدالیونی که در منابع آموزشی دیده میشود، معمولاً این دید از بالا نشان داده میشود).
سپس ستون فقرات دوباره به سمت جلو برمیگردد
و در ناحیهی کمر (کمی بالاتر از لگن) به بیشترین انحنای درونی خود میرسد
عمق این بخش در افراد مختلف متفاوت است و همین تفاوت باعث میشود بعضیها قوس کمر بیشتری داشته باشند.
در نهایت، ستون فقرات کمی جهتش عوض میشود و به پایین، یعنی به سمت استخوان دنبالچه (Coccyx) ادامه پیدا میکند.
گام ۲: قفسهی سینه و پاها در نمای نیمرخ
قفسهی سینه در نمای جانبی بهطور مستقیم به ستون فقرات متصل است،
و در یک بدن متعادل و نسبتاً سالم که ایستاده است،
سینه بهطور طبیعی کمی به جلو متمایل میشود.
🔹 مفصل لگن کمی جلوتر از خط عمودی میانی بدن قرار میگیرد،
و این حرکت با عقبتر بودن مچ پا از همان خط جبران میشود.
در نتیجه، خطی که لگن، زانو و مچ پا را به هم وصل میکند، کمی به عقب متمایل است.
اگر دقت کنیم، این خط نیز مانند نمای روبهرو، یک “پلهی طبیعی” دارد:
-
از لگن به جلوی مفصل زانو
-
و سپس از پشت مفصل زانو به مچ پا وصل میشود.
🔸 نتیجهی کلی:
در یک وضعیت طبیعی و ایستاده، بدن از نیمرخ شکلی شبیه به قوسی پیوسته از سر تا سینه و سپس به پاها دارد (در آموزشها معمولاً با رنگ سبز نشان داده میشود).
وقتی این قوس صافتر یا برعکس شود، ما بهطور غریزی حالتی از خمیدگی، بیتعادلی یا بیاعتمادی را در بدن احساس میکنیم، همان حس “قوز کرده بودن” یا “بیحال ایستادن”.
گام ۳: بازوها در نمای نیمرخ
در نهایت، نوبت بازوها در طراحی بدن از نیمرخ است.
-
بازوی بالایی (بازو از شانه تا آرنج) تقریباً صاف و مستقیم از شانه آویزان میشود،
پس آرنج میتواند همتراز با شانه باشد یا کمی عقبتر قرار بگیرد. -
اما بازو هیچوقت بهطور کامل در حالت استراحت کشیده نمیشود،
پس ساق دست (Forearm) عمودی نیست؛
بازو کمی خمیده است و مچ دست کمی جلوتر از لگن قرار میگیرد. -
همچنین وقتی دست در حالت استراحت است،
انگشتها کمی خمیده هستند، همانطور که در تصویر نمونه نشان داده شده است.
۳. چطور بدن را طراحی کنیم: جمعبندی
این بخش آموزش پایه و کلی طراحی بدن انسان را تکمیل میکند.
در ادامه، یک نمودار بدن انسان ارائه شده تا تمام تکنیکهای طراحی خطوط کلی بدن که تاکنون مرور کردیم، یکجا جمعبندی شود:
یادآوریهایی دربارهی تناسبات بدن انسان
مثالهای زیر روشهای طراحی بدن انسان هستند و به عنوان یادآوریهای بصری مفید بر اساس آناتومی بدن ارائه شدهاند.
این مثالها وقتی بدن در حالت ایستاده مستقیم نیست، بسیار کاربردی و کمککنندهاند،
چون بهت کمک میکنند تناسبات و تراز اعضای بدن را حتی در حالات مختلف حفظ کنی.
۴. چطور با تمرینهای طراحی بدن مهارت پیدا کنیم
در این آموزش طراحی آناتومی بدن، مطالب زیادی رو مرور کردیم.
حالا وقتشه کمی تمرین کنیم و با این فیگور پایه و اصول طراحی بدن با تناسب درست و نکات طراحی آشنا بشیم.
بعد از این مرحله، میتونیم به تفاوتهای ساختار بدن مرد و زن (و سایر تفاوتها) بپردازیم.
بهعنوان مثال، میتونی این دانش جدید رو در تمرین روزانهی طراحی بدن انسان به کار ببری:
یک اسکچ سریع انرژی از بدن را بکش و روی آن فیگور پایه با تناسب صحیح را قرار بده.
این کار کمک میکنه هم انرژی و حرکت بدن را حس کنی و هم تناسبات درست بدن را تمرین کنی. ✏️💪
نکات مربوط به تناسبات هنگام طراحی بدن
وقتی دارم بدن را طراحی میکنم، معمولاً با سر شروع میکنم.
اما واقعیت اینه که مهم نیست از کدوم قسمت شروع کنی، تا وقتی که راحت باشی و نتیجهی خوبی بگیری.
اگر مطمئن نیستی یا یادگیری طراحی بدن برات سخته، پیشنهاد میکنم با سر شروع کن.
عادت کن که این فیگور پایه بدن انسان را با دست سبک و ملایم رسم کنی،
چون طرح نهایی بدن روی همین خطوط ساخته میشود.
بهطور سنتی، خطوط نهایی با مرکب رسم میشوند و خطوط راهنما بعداً پاک میشوند
به همین دلیل کشیدن خطوط با دست سبک اهمیت دارد.
حتی وقتی دارم با خودکار اسکچ میکنم و قصد دارم روی برگهی دیگری مرکب بکشم،
دست سبک باعث میشود راحتتر ببینم چه چیزی میکشم و کنترل بیشتری داشته باشم. ✏️
منبع : Human Anatomy Fundamentals: Basic Body Proportions